24 Şubatta Rusyanın Ukrayna topraklarını işgaliyle başlayan savaş, tüm şiddetiyle devam
ediyor. Ukraynanın büyük kayıplar verdiği bu savaşta Rusyanın da ciddi kayıplar verdiği ve savaş
gücünün %10’unu kaybettiği tarafsız gözlemciler tarafından iddia ediliyor.
1954 yılında Ukrayna’ya bağlanan Kırım, 1991 yılında yapılan referandum ile “Özerk Cumhuriyet”
statüsünü kazanmıştı. 2014 yılında ise Rusya tüm uluslararası anlaşmaları ihlal ederek, haksız ve
hukuksuz bir şekilde Kırımı işgal etmiştir. Rusyanın, Kırımı ilhak etmesini Ukrayna başta olmak üzere
Türkiye dahil bir çok ülke tanımamıştı. Rusyanın yayılmacı politikalar izlemekte olmasının gereği
olarak Ukraynanın Donbas bölgesindeki Rus asıllı Ukrayna vatandaşlarını Ukraynaya karşı kışkırtması
yanında, Eski Varşova Paktı ülkesi olan Ukraynanın da AB üyelik başvurusu ile birlikte ABD yanlısı
politikalar izlemesinin önemli payı var. Gerçekten de ABD Nato şemsiyesi altında Bulgaristan, Polonya,
Çekoskovakya gibi eski Varşova paktı ülkelerinde askeri üsler kurarken Rusyanın kendisine karşı tehdit
olarak algılayabileceği radar istasyonları, füze rampaları ve askeri yığınaklar yapmaktaydı.
Eski Varşova paktı ülkelerinin Sovyetler birliğinden bağımsızlıkları kazanırken AB ve NATO’ya
üye olmayacakları hakkında Rusyaya vermiş oldukları sözleri unutmuş görünüyorlar. Rusyaya
doğrudan kara sınırı olmayan ülkelerin ABD ve Nato yanlısı politikalar izlemekte olmaları zaten
Rusyayı ziyadesiyle germiş ve son olarak Ukraynanın da diğer eski Varşova paktı ülkelerinin
politikalarına ayak uydurmakta olması bardağı taşıran son damla olmuştu.
Nedeni niçini ne olursa olsun savaşlar, siviller için acı kayıplar, yıkılan ve yok olan aileler
demektir. Savaş esnasında sivil hedeflere saldırma, toplu katliamlar yapma konusunda Rusyanın
tarihten gelen epeyce kabarık bir sicili var. Ukraynada Rus askerleri tarafından yapılmakta olan sivil
katliamlarının, haberlerde izlediklerimizin çok daha ötesinde olduğu muhakkak. Rus işgali öncesinde
destek mesajları vererek Ukrayna yönetimini gaza getiren ABD ve AB ülkelerinden ise Rusyayı kınama
ve Ukraynaya destek mesajlarından başka ciddi bir destekleri görünmüyor. Rusyanın ise Ukraynayı
denize sahili olan bir ülke olmaktan çıkarıncaya kadar askeri harekata devam edeceği görülüyor.
Rusyaya sınır olmanın ötesinde Ukrayna, sadece Avrupa için değil, önemli ve stratejik maden
kaynakları sahibi olmasıyla birlikte bir çok Tarımsal ürün üretim potansiyeli ile de Dünyamızda önemli
bir yere sahip. Ukrayna, Avrupanın en büyük Uranyum rezervine, Avrupanın ikinci, Dünyanın onuncu
titanyum rezervine sahip. 2,3 Milyar ton ile Dünyanın ikinci büyük Manganez rezervine sahip olmanın
yanında 30 Milyar ton ile Dünyanın ikinci demir rezervine de sahip. 33,9 Milyar ton ile Dünyanın
yedinci büyük kömür rezervine sahip olan Ukrayna, aynı zamanda ekilebilir tarım alanlarıya Avrupada
en büyük, Dünyada ise üçüncü sırada olan bir tarım ülkesidir.
Ukrayna, Dünyanın en büyük Yağlık ayçiçeği ve Ayçiçek yağı ihracatçısı olmanın yanında
arpanın üretiminde Dünya ikincisi, ihracatında ise Dünya dördüncüsüdür. Mısır üretiminde ve
ihracatında Dünya dördüncüsü olan Ukrayna, aynı zamanda patates üretiminde de Dünya
dördüncüsüdür. Dünyanın üçüncü büyük tarım alanına sahip olan Ukrayna bu potansiyeli ile 600
milyon insanın gıda ihtiyacını karşılayabilecek bir tarımsal ürün üretim potansiyeline sahiptir. Buğday
üretiminde Dünya sekizincisi, yumurta üretiminde de Dünya dokuzuncusu olan Ukraynada ise savaş
nedeniyle insanlar ciddi bir açlık krizi ile karşı karşıyadır.

2
Maden cevherleri zenginliği yanında büyük bir tarımsal üretim potansiyeline de sahip olan
Ukrayna, aynı zamanda sanayileşmiş bir ülkedir. Tarım ürünlerinin büyük bir kısmını AB ülkelerine
ihraç ettiğinden Avrupayı önümüzdeki altı aydan itibaren ciddi anlamda gıda krizi beklemektedir.
Rus işgali ve savaş nedeniyle tarımsal üretim faaliyetleri durma noktasındadır. Halkın
hizmetkarı adıyla sahnelerde komedyenlik yapmakta iken Ukraynadaki bazı güçler vasıtasıyla
kendisine Halkın Hizmetkarı adında bir parti kurdurularak Ukrayna Devlet Başkanlığına getirilen
Yahudi asıllı Ukrayna vatandaşı Volodimir Zelensky karşısında, ordu istihbarattan Devlet başkanlığına
gelen Rusya Devlet başkanı güçlü lider Viladimir Putin, planlamış olduğu askeri harekatla hedefine
ulaşacak gibi görünüyor. Volodimir Zelenskynin, Vladimir Putin karşısında diplomatik beceriksizlikleri
,ile savaşı önleyememesi, ne yazık ki ülkesini felakete sürüklemiştir. Putin ise arkasındaki halk
desteğinin azalmakta olduğunu fark edince Ukrayna ile savaşa girmekte tereddüt etmemiştir.
Özetle ifade etmek gerekirse Rusya ile Ukrayna arasındaki savaş, Avrupa ve Dünya için ciddi
anlamda gıda krizinin habercisi olsa da bu savaş durdurulmadığı takdirde daha büyük krizlerin de
işaretlerini vermektedir.

Ali Şükrü TUNÇEL
Ziraat Yüksek Mühendis
tuncelalisukru@gmail.com

II. Abdülhamid döneminde Adana’da tarım aletleri ithalatı